Oud beeldmateriaal uit IJmuiden-West

Kanaalstraat 238. In aansluiting op de achtergelegen vroegere school A, ontwierp de Velsense opzichter, zich architect noemende Rutger van de Ploeg, in opdracht van de gemeente Velsen deze woning voor de hoofdonderwijzer. Het perceel is kleiner dan de overige, omdat op deze plaats oorspronkelijk een straat tot aan de Koning Wilhelminakade gepland was. Het gebouw is heel eenvoudig van opzet: een rechthoekig bouwlichaam met puntgevel, met aan de oostzijde een iets terugliggend, lager blok, gedekt door hetzelfde, doorgetrokken dakschild. Dit type huis was omstreeks 1910 erg in zwang, getuige ook het huis Ericssonstraat 12. De gevel wordt opgesierd door decoratieve elementen zoals het beschot in de toppen, de geprofileerde daklijsten en de deur. De oorspronkelijke roedeverdeling en de luiken, eveneens verlevendigend, zijn verwijderd. Hoewel op de bouwtekening anders aangegeven, zijn er al direct tijdens de bouw twee vensters op de verdieping aangebracht. De kleurenschakering is nog oorspronkelijk.

Kanaalstraat. Oud-IJmuiden.

Kanaalstraat 236. In 1912 werd de laatste van de rij villa's gebouwd in opdracht van J. Polderman, directeur van een visserijbedrijf te IJmuiden. Architect was C. de Pagter, die oorspronkelijk alleen het linker gedeelte ontworpen had. Vier jaar na de bouwdatum werd de villa uitgebreid met een flinke aanbouw, waardoor de plattegrond bijna twee keer zo groot werd. De gevels van het nieuwe gedeelte zijn in dezelfde, sobere trant opgetrokken. De bewust toegepaste asymmetrie komt in het totaalbeeld tamelijk geforceerd over. Door het ontbreken van de oorspronkelijke roedeverdeling in de bovenlichten en van het houten beschot in de top van de puntgevel, heeft het toch al zwakke ontwerp veel van zijn kracht verloren. Het balkonhek is vernieuwd, en de dakkapellen zijn later toegevoegd. Hiernaast de oorspronkelijke bouwtekening, dus vóór de verbouwing van 1916. Het pand was nadien eerst in gebruik als particulier pension (Huize Voets) en vanaf 1968 als gemeentelijk bejaardenverzorgingstehuis. De tijdens de omschakeling in het tehuis woonachtige bejaarden vonden het van wezenlijk belang dat mevrouw Voets en haar staf de sfeer zouden blijven bepalen. Er veranderde niet veel en daar waren ze blij om. Want niet iedere bejaarde lokte het om in één van de bejaardencentra in de gemeente te worden opgenomen in zo'n bijna chique omgeving, waar de directrice andere eisen zou stellen dan mevrouw Voets, die een groot hart had voor de vrijbuiters en flierefluiters die hun eigen normen stellen.

Kanaalstraat. Oud-IJmuiden.

Kanaalstraat 66-66rd. Evenals de belending is dit huis in 1877 in opdracht van Bruno Hugo Stricker gebouwd. In het gemeentearchief van Velsen is een eerste steen opgeslagen met het volgende opschrift: 'Op de 15den maart 1877 is de eerste steen van IJmuiden gelegd door Bruno Hugo Charles Stricker oud 1½ jaar en Bruno Hugo Paine Stricker oud 4 jaar'. De steen is naar alle waarschijnlijkheid afkomstig van dit woonhuis (62). Dit zou betekenen dat het huis de eerste en dus oudste particuliere bebouwing van IJmuiden is, direct gebouwd na het vrijgeven van de bouwgronden door de Burgelijke Maatschap van Blik en Arnold. De sluiswachterswoningen waren wel eerder gebouwd, maar op grondgebied van de AKM. Het huis is vrij klein in vergelijking met de andere woninigen in de rij. De gevel wordt gekenmerkt door klassicistische elementen zoals de hoekblokken, de kroonlijst en de zware omlijsting van het dakkapel. In 1907, toen het huis evenals nummer 64 als beleggingspand eigendom was van de IJmuidense onderwijzer Cornelus Klap, werd de oude woonhuispui met portiek vervangen door een winkelpui. De eerste steen - waarschijnlijk in de portiek gemetseld - zal met deze verbouwing verwijderd zijn. In 1951 is de steen teruggevonden in een schuurtje van een Haarlemse kwekerij, waar hij dienst deed als vloertegel. De winkelpui is in de jaren '70 deels gesloopt en dichtgespijkerd, waardoor het aanzien nogal verstoord is. Het balkon met de zware balustrade was al tijdens de oorlog verwijderd. De oorspronkellijke zwart Oud-Hollandse dakpannen zijn nog niet zo lang geleden vevangen door afsfaltbedekking. Het schilderen van het baksteen-gedeelte van de gevel is ook in later tijd gebeurd.

Kanaalstraat. Oud-IJmuiden.

Kanaalstraat. Oud-IJmuiden.

Kanaalstraat (inkijk) 69rd-71. De uit Velsen afkomstig bouwkundige s. Aardema maakte in 1902 het ontwerp voor dit dubbel woon/winkelhuis. De opdracht kwam van de IJmuidense vishandelaar W.K. Nieborg. De winkelvensters waren rijkelijk omkleed met quasi natuurstenen, sierlijk gevormde blokken. De dakkapellen waren de zwaar geornamenteerd in neo-klassicistische stijl. Na zware oorlogsschade werden de beide huizen in 1950 in opdracht van de Verenigde Scheepagenturen Halvehout & Zwart en Zuhrmühlen hersteld door de Amsterdamse architect A.B. van Opstal. De beide kappen werden toen tot één samengevoegd, en de gehele pui werd anders ingedeeld en bekleed met hardstenen platen.

Kanaalstraat 61. IJmuiden had al sinds de opening van het kanaal een hulppostkantoor, dat in 1878 vervangen is door een eigen gebouw, waar de post- en telegraafdienst in ondergebracht waren. Dit gebouw, gelegen aan het Sluisplein, werd in 1906 gesloopt en vervangen door een groter kantoor met bijbehorende directeurswoning. Het hoofdgebouw kwam nu aan de Kanaalstraat te liggen. De stijl van het gebouw is herkenbaar als een typisch Rijksgebouw uit het begin van 1900. De strenge geleding van de vensters is een klassicistisch gegeven, dat wordt gecombineerd met neo- renaissance vensterafsluitingen en smeedijzeren muurankers. De bakstenen omslijsting van de ingangspartijen vormt tezamen met de dakkapellen en de inmiddels gesloopte houten dakruiter weer duidelijk een gotiserend element. Door het ontbreken van de hoge luiken die voor elk venster gezeten hebben, is het aanzien iets veranderd. Ook is de roedeverdeling op de verdieping niet meer oorspronkelijk en de aanbouw aan de oostzijde is met een verdieping verhoogd.

Kanaalstraat 257. In 1900 werd hier een aanvang gemaakt met de bouw van de electriciteitscentrale 'Kennemerland' van de ENEM ( Eerste Nederlandsche Electriciteits Maatschappij), die vanaf 1901 de gehele gemeente Velsen en de gemeente Zandvoort van stroom heeft voorzien. Na in 1904 overgedragen te zijn aan de K.E.M. (Kennemer Electriciteits Maatschappij), werd deze in 1912-1913 vervangen door een grotere en krachtigere centrale, gebouwd onder architectuur van de architect J.B. van Loghem. Deze Van Loghem, in Nederland en in het buitenland welbekend, heeft vele bouwprojecten van het electriciteitsbedrijf (later P.E.N.) begeleid. In 1917 nam het Provinciaal Electriciteits- bedrij (overhiedsbedrijf) de stroomvoorziening en daarmee de centrale over. In 1931 liet de P.E.N. een nieuwe centrale bouwen in Velsen-Noord, waardoor dit gebouw niet meer als centrale functioneerde. Het heeft daarna verschillende andere functies vervuld, o.a. als conservenfabriek en jongerencentrum, totdat in 1970 het 'Witte Theater' in het gebouw gevestigd werd. Van het gebouw van Van Loghem, met Berlagiaanse invloeden, zijn door de wijziging in funktie bepaalde essentiële onderdelen zoals de schoorsteen verdwenen, hetgeen een verarming van het totaalbeeld is.

Kanaalstraat (inkijk). Oud-IJmuiden.

Kanaalstraat (inkijk) 69rd-71. De uit Velsen afkomstig bouwkundige s. Aardema maakte in 1902 het ontwerp voor dit dubbel woon/winkelhuis. De opdracht kwam van de IJmuidense vishandelaar W.K. Nieborg. De winkelvensters waren rijkelijk omkleed met quasi natuurstenen, sierlijk gevormde blokken. De dakkapellen waren de zwaar geornamenteerd in neo-klassicistische stijl. Na zware oorlogsschade werden de beide huizen in 1950 in opdracht van de Verenigde Scheepagenturen Halvehout & Zwart en Zuhrmühlen hersteld door de Amsterdamse architect A.B. van Opstal. De beide kappen werden toen tot één samengevoegd, en de gehele pui werd anders ingedeeld en bekleed met hardstenen platen.

Kanaalstraat 257. In 1900 werd hier een aanvang gemaakt met de bouw van de electriciteitscentrale 'Kennemerland' van de ENEM ( Eerste Nederlandsche Electriciteits Maatschappij), die vanaf 1901 de gehele gemeente Velsen en de gemeente Zandvoort van stroom heeft voorzien. Na in 1904 overgedragen te zijn aan de K.E.M. (Kennemer Electriciteits Maatschappij), werd deze in 1912-1913 vervangen door een grotere en krachtigere centrale, gebouwd onder architectuur van de architect J.B. van Loghem. Deze Van Loghem, in Nederland en in het buitenland welbekend, heeft vele bouwprojecten van het electriciteitsbedrijf (later P.E.N.) begeleid. In 1917 nam het Provinciaal Electriciteits- bedrij (overhiedsbedrijf) de stroomvoorziening en daarmee de centrale over. In 1931 liet de P.E.N. een nieuwe centrale bouwen in Velsen-Noord, waardoor dit gebouw niet meer als centrale functioneerde. Het heeft daarna verschillende andere functies vervuld, o.a. als conservenfabriek en jongerencentrum, totdat in 1970 het 'Witte Theater' in het gebouw gevestigd werd. Van het gebouw van Van Loghem, met Berlagiaanse invloeden, zijn door de wijziging in funktie bepaalde essentiële onderdelen zoals de schoorsteen verdwenen, hetgeen een verarming van het totaalbeeld is.

Kanaalstraat 257. In 1900 werd hier een aanvang gemaakt met de bouw van de electriciteitscentrale 'Kennemerland' van de ENEM ( Eerste Nederlandsche Electriciteits Maatschappij), die vanaf 1901 de gehele gemeente Velsen en de gemeente Zandvoort van stroom heeft voorzien. Na in 1904 overgedragen te zijn aan de K.E.M. (Kennemer Electriciteits Maatschappij), werd deze in 1912-1913 vervangen door een grotere en krachtigere centrale, gebouwd onder architectuur van de architect J.B. van Loghem. Deze Van Loghem, in Nederland en in het buitenland welbekend, heeft vele bouwprojecten van het electriciteitsbedrijf (later P.E.N.) begeleid. In 1917 nam het Provinciaal Electriciteits- bedrij (overhiedsbedrijf) de stroomvoorziening en daarmee de centrale over. In 1931 liet de P.E.N. een nieuwe centrale bouwen in Velsen-Noord, waardoor dit gebouw niet meer als centrale functioneerde. Het heeft daarna verschillende andere functies vervuld, o.a. als conservenfabriek en jongerencentrum, totdat in 1970 het 'Witte Theater' in het gebouw gevestigd werd. Van het gebouw van Van Loghem, met Berlagiaanse invloeden, zijn door de wijziging in funktie bepaalde essentiële onderdelen zoals de schoorsteen verdwenen, hetgeen een verarming van het totaalbeeld is.

Kanaalstraat. Oud-IJmuiden.