Donderdag 27 november 2025 15:00 uur
Amsterdam
Ontvang updates voor Amsterdam
De overheid heeft de Realisatiestimulans definitief vastgesteld. Dit moet een belangrijk onderdeel gaan worden van het plan om de woningnood aan te pakken. Vanaf 2026 krijgen gemeenten een vaste bijdrage van 7 duizend euro voor alle betaalbare woningen. Hierbij moet de bouw gestart zijn in het voorgaande jaar. Het gaat om sociale huur, middenhuur en betaalbare koop, en in totaal is er circa € 2,5 miljard beschikbaar tot en met 2030. Het Rijk wil zo de gemeenten helpen om meer woningen te realiseren in segmenten waar de woningmarkt het doorgaans niet zelf doet.
De verwachting is dan ook dat de extra impuls voor betaalbare woningen op termijn ook voelbaar wordt voor bewoners. Er komt normaal gesproken meer sociale huur, middenhuur en betaalbare koop vrij, wat de druk op de woningmarkt langzaam maar zeker kan wegnemen. Voor huishoudens betekent dat niet alleen een grotere kans op een geschikte woning, maar mogelijk ook minder relatieve druk van woonlasten op het totale budget. Hierdoor zal de manier waarop mensen hun vrij besteedbare inkomen besteden ook veranderen. Mensen zullen bijvoorbeeld mogelijk meer streamingdiensten gebruiken, games spelen of in een online casino gokken. Ze kunnen dan betalen met MiFinity, waarbij je volgens Frederik de Koning gebruik kunt maken van zowel euro’s als crypto.
Dat de Realisatiestimulans komt, heeft volgens minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening te maken met de grote woningnood in Nederland. Gemeenten hebben daardoor een stevige bouwopgave, waar de Realisatiestimulans bij moet helpen. Dit plan is bewust gemakkelijk en voorspelbaar gemaakt met beperkte administratieve lasten voor gemeenten. Ze hoeven bijvoorbeeld niet vooraf ingewikkelde projectselecties aan te leveren. In plaats daarvan krijgen ze de bijdrage op basis van aantallen betaalbare woningen waarvan de bouw daadwerkelijk is gestart. Het moment van de start is dan ook leidend.
De Realisatiestimulans is onderdeel van het bredere streven van het kabinet om per jaar zo’n 100 duizend nieuwe huizen te bouwen. Twee derde van deze woningen moet betaalbaar zijn. In veel gemeenten stapelen de kosten zich op: bodemsanering, infrastructuur, openbare ruimte, maar ook de eisen rondom duurzaamheid en leefbaarheid. Helaas zijn betaalbare woningen vaak financieel minder rendabel, waardoor dergelijke projecten lang niet altijd uitgevoerd worden. De Realisatiestimulans moet dit probleem verhelpen. Het fungeert als een soort duwtje in de rug voor gemeenten om juist die onrendabele toppen of hogere gebiedskosten te helpen dekken. Hierbij kan ook gebruik worden gemaakt van de Woningbouwimpuls en het Gebiedsbudget.
Gemeenten krijgen overigens grote vrijheid in hoe ze de bijdrage gebruiken. Zo is het mogelijk om het geld direct in projecten te stoppen, bijvoorbeeld voor het bouw- en woonrijp maken van locaties. Daarnaast kunnen ze er de regeling ook inzetten voor het aanleggen van nutsvoorzieningen of het versterken van de infrastructuur rondom nieuwe buurten. Ook kunnen ze een fonds vormen voor betaalbare woningbouw of de middelen doorzetten naar woningcorporaties en ontwikkelaars via prestatieafspraken. Zo kan er ook lokaal maatwerk geleverd worden: een gemeente met veel binnenstedelijke transformatie zal andere keuzes maken dan een gemeente met grote uitleglocaties aan de rand van de stad.
Bekijk al het lokale nieuws van Amsterdam