Wat is VPN en hoe werkt het?

Maandag 16 november 2020 21:50 uur

Amsterdam

Bron Oozo.nl

Wat is VPN en hoe werkt het?

Je hebt misschien al eens gehoord van een VPN. Maar wat is VPN? En wat doet VPN? Hoe kun je een VPN gebruiken, of hoe zet je een VPN-netwerk op? Hoe werkt VPN, zowel aan de kant van de gebruiker als de server? Waar de VPN afkorting voor staat, en nog veel meer informatie, vind je in dit artikel.

Waar staat ‘VPN’ voor?

Misschien denk je: ‘VPN, wat is dat?’ of ‘Wat betekent VPN?’ De afkorting VPN staat voor Virtual Private Network. Het is een virtueel, gesloten netwerk, dat ervoor zorgt dat je online meer privacy en anonimiteit geniet. Voordat je een openbare internetverbinding opgaat, maak je eerst verbinding met een privénetwerk. Een VPN maskeert het internetprotocol (IP)-adres, zodat vrijwel al je online acties verborgen blijven.

Het belangrijkste om te onthouden is dat VPN-diensten veilige, versleutelde verbindingen tot stand brengen. Het biedt zelfs meer privacy dan een beveiligde wifi-hotspot.

Wat is een VPN-server?

Een VPN-server is een fysieke of virtuele server die is geconfigureerd om VPN-services te hosten en af te leveren. Gebruikers kunnen er wereldwijd gebruik van maken. De server bestaat uit een combinatie van VPN-hardware en VPN-software. Daarmee kunnen clients een beveiligd privénetwerk opzetten. In tegenstelling tot de meeste normale servers, heeft een VPN-server meer virtuele en fysieke communicatiepoorten.

Is VPN nodig?

Vaak is het de vraag: ‘Is een VPN nodig?’ Het antwoord is: ja. Het gaat allereerst om je privacy: je verrichtingen op het internet. Ook al heb je niets te verbergen, je wilt toch veilig kunnen internetten. Veel techbedrijven verdienen bakken met geld aan het verhandelen van persoonlijke gegevens. Zo worden je persoonlijke gegevens bijvoorbeeld verhandeld aan advertentiebedrijven. Daarbij wordt ook je locatie getraceerd. Niet echt een fijn idee.

Daarnaast biedt een VPN je veiligheid online. Zoals gezegd brengt VPN een versleutelde verbinding tot stand. Dit is goed voor jouw digitale veiligheid. Door de verbinding te versleutelen, kunnen derde partijen niet meekijken op de verbinding. De data is zo goed als onleesbaar geworden. Hackers kunnen in theorie de data wel onderscheppen, maar ze hebben er niets aan.

Ook is een VPN handig om geoblokkades op te heffen of om te voorkomen dat overheden meekijken. In sommige landen is de persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting niet vanzelfsprekend. Daarom gebruiken ook veel journalisten, activisten en andere publieke figuren een VPN. In Nederland en andere westerse landen heeft een VPN als voordeel dat je ook informatie kunt bekijken die anders alleen voor een specifiek land beschikbaar zou blijven. Zo kun je bijvoorbeeld ook gebruikmaken van Amerikaanse versies van streamingdiensten, waarop meer content te vinden is.

Is VPN veilig?

Het gebruik van een VPN is volstrekt veilig en legaal, mits je een abonnement van een betaalde aanbieder met een goede reputatie afneemt. Lees de algemene voorwaarden en de privacyverklaring, zodat je precies weet wat de aanbieder met je gegevens doet. Dat is immers het doel van een VPN: extra veiligheid en privacy bieden.

Gratis aanbieders kunnen er met je privégegevens vandoor gaan. Ze kunnen je acties online loggen en persoonlijke informatie verkopen aan derde partijen. Niets is gratis in de wereld. Ook VPN’s niet. Anders kan een VPN-dienst niet bestaan: geen enkele partij stelt uit liefdadigheid een datacenter met VPN’s beschikbaar.

Hoe werkt een VPN?

Wat doet een VPN? Met een VPN maak je op een veiligere manier gebruik van het internet, omdat de server een versleutelde verbinding tussen jouw apparaat en de internetpagina of dienst die je wilt gebruiken legt. De door jou verstuurde en ontvangen data kan wel onderschept worden, maar is zo goed als onleesbaar geworden, omdat de server alle informatie versleutelt.

Zodra je verbinding maakt met de VPN krijg je ook een ander IP-adres. Daardoor is het moeilijk voor anderen de locatie te traceren. Je maakt steeds gebruik van een privétunnel waarin de data wordt versleuteld.

Om dit voor elkaar te krijgen, maakt jouw apparaat eerst verbinding met de VPN-server. Die fungeert als doorgeefluik. De server zorgt ervoor dat de verbinding niet valt te traceren en je IP-adres anders wordt. Je kunt bij veel diensten aangeven met welk land je wilt verbinden, zodat het net lijkt alsof je vanuit dat land internet. Op die manier kun je ook geoblokkades omzeilen.

Een VPN is vooral bedoeld om je privacy te vergroten. Alle data wordt immers versleuteld. Dat is fijn als je er zeker van wilt zijn dat je online gedrag niet bijgehouden wordt, of als je niet wilt dat anderen mee kunnen kijken. Op een openbare wifi-verbinding kan bijvoorbeeld iedereen meekijken met wat je aan het doen bent. Dataverkeer kan dan worden afgetapt. Anderen zien welke sites je bezoekt, wat je er doet en wat je er invult. Met een VPN voorkom je dit.

Wat is VPN-bescherming of VPN-beveiliging?

Om een optimale VPN-bescherming te bieden, wordt een vorm van versleuteling gebruikt. Een veelvoorkomende, veilige versleuteling is de AES-versleuteling. Om te begrijpen wat dit inhoudt, moeten we eerst terug naar de basis: hoe werkt versleuteling? Versleuteling werkt bij een VPN door een veilige tunnel aan te leggen tussen het apparaat van gebruik en een externe server met het internet.

De tunnel stuurt en ontvangt data middels de Advanced Encryption Standard, ook wel AES-256 genoemd. Dat is een van de best en meest effectieve versleutelingsalgoritmen op het internet. Dit algoritme is zo sterk, dat zelfs overheidsorganisaties het gebruiken om hun diensten te beveiligen. Cyberveiligheidsexperts raden ditt algoritme sterk aan. Waarom doen ze dat?

Het gedeelte ‘256’ is in de naam ‘AES-256’ heel belangrijk. Dat betekent dat de versleuteling pas verbroken zou kunnen worden na 2^256 combinatiepogingen. Even in perspectief plaatsen: het aantal combinaties bedraagt meer dan het aantal atomen in het universum zoals wij dat kennen.

Hackers proberen nooit handmatig combinaties. Ze kunnen met geavanceerde software alles proberen te kraken. Maar om AES-256 te kraken, moeten ze nog meer geavanceerde technologie ontwikkelen. Nog steeds bestaat er geen technologie die AES-256 kan kraken. Technisch gezien is het niet onmogelijk om het algoritme te kraken, maar het is wel heel onwaarschijnlijk.

Wat is VPN-software?

Onder VPN-software verstaan we vaak de ‘client’ die wordt gebruikt om de verbinding met de VPN-server te verbinden. Oftewel: het programma dat je ervoor moet gebruiken. Als we het hebben over de VPN-server, is de VPN-software het programma dat de server aanstuurt en aanbiedt als VPN. Dat is een technisch verhaal dat voor de gebruiker minder interessant is.

Wat wel interessant is, is dat de VPN-software je tegenwoordig steeds vaker een totaalpakket biedt. Het maakt allang niet meer alleen verbinding met de server, maar biedt soms ook extra bescherming. Zo biedt het bijvoorbeeld een extra adblocker of andere manieren van beveiliging.

Is VPN nodig? Ja, iedereen zou VPN-software moeten gebruiken, omdat je er anoniem online mee bent, je veilig kunt downloaden, versleutelde gegevens doorgeeft en ook met een openbaar netwerk nog steeds veilig kunt internetten. Privacy is een belangrijk goed, dat we allemaal moeten waarborgen. Dat begint met een deugdelijke beveiliging, waarvan het gebruik van een VPN een goede eerste stap is.

Wat is een VPN-netwerk?

Als we het hebben over VPN-netwerk, hebben we het over het geheel van de verbinding. We bedoelen eigenlijk de link tussen het apparaat naar keuze van de gebruiker, en de server. Het netwerk is allesomvattend: de verbinding, de beveiliging en de VPN software.

Een netwerk bestaat meestal uit een zender, een ontvanger en andere computers. In dit geval is de computer van de gebruiker de zender van data. De ontvanger is de VPN-server, die de data versleutelt en aanbiedt aan de server waarop de internetpagina of dienst wordt aangeboden. Daarna stuurt de VPN-server de data versleuteld terug, waarna het op het eindpunt weer ontsleuteld wordt, zodat de gebruiker de website of dienst kan gebruiken.

Wat is een VPN-verbinding?

Een typische VPN-verbinding bestaat uit links naar een netwerk van servers. In het geval van VPN staan ze verspreid over de hele wereld. Zo’n server wordt beheerd door een VPN-provider. Bij deze provider kun je je aanmelden om gebruik te mogen maken van de server. Wanneer een gebruiker een apparaat verbindt met de server, gebeuren er twee belangrijke dingen.

De verbinding wordt allereerst versleuteld. Ten tweede gaat het versleutelde verkeer via een tussenliggende server naar de server waar de internetpagina of dienst is ondergebracht. De locatie van de tussenliggende server wordt door de gebruiker zelf gekozen. Je kunt bijvoorbeeld vanuit Nederland voor een tussenliggende server in Noorwegen kiezen. Het lijkt dan net alsof de gebruiker zich in Noorwegen bevindt, terwijl deze in realiteit achter het scherm in Nederland bevindt.

Wat is VPN veiligheid?

Onder de veiligheid bij VPN’s verstaan we onder meer de maatregelen die providers nemen om de dienst veilig aan te bieden. De versleuteling van de verbinding is een belangrijk gegeven, maar ook hoe de dienst zelf met gevoelige gegevens omgaat. Wat wordt er gedaan op het gebied van privacy? Wat slaat de provider zelf op?

In sommige landen is het door de overheid verplicht om gegevens van de gebruiker op te slaan. Vijf landen staan er bekend om: de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. We noemen deze landen ook wel ‘The Five Eyes’, omdat ze alles bekijken. Het is goed om te weten dat je, ondanks het afnemen van een VPN’, alsnog door overheidsdiensten wordt gevolgd, als je verbinding maakt met een VPN in deze landen.

Daarnaast kunnen VPN-aanbieders ook je verrichtingen loggen voor marketingdoeleinden. Ze verkopen dan de gegevens (Waar heb je naar toe gesurfd, hoe lang ben je er gebleven, wie ben je? Ben je een man of een vrouw? Wat zal je leeftijd ongeveer zijn?) aan marketingpartijen. Op die manier verdient de aanbieder geld. Vooral bij gratis aanbieders is dit het geval. Betaalde aanbieders zullen dit minder snel doen, omdat zij de kosten al kunnen terugverdienen door het aanbieden van abonnementen.

Wat is VPN-service?

Een VPN-service, VPN-provider of een VPN-dienst is een aanbieder van VPN’s. De aanbieder heeft de server waarmee je verbinding maakt om de data te versleutelen, in bezit. Om toegang te krijgen tot de server, moet meestal een VPN abonnement afgenomen. De provider heeft vaak ook eigen VPN software. Deze software kunnen abonnees gebruiken om verbinding te maken met de dienst.

Het kan ook zijn dat je een gratis VPN-service wilt gebruiken. Dat is niet aan te raden, want je weet niet precies wat er met je gegevens gebeurt. Gratis diensten hebben vaak de neiging om gegevens door te verkopen. Als iets gratis is, ben je zelf het product. De aanbieder moet immers ook geld verdienen om de servers online te kunnen houden, te onderhouden en eventueel te vervangen.

Heeft de VPN service naar keuze geen eigen client? Dan is er vaak een webpagina beschikbaar, of een support-afdeling, die je de verbindingsgegevens kan verstrekken. Deze gegevens vul je dan in bij de VPN-configuratie. Hoe je dat doet, leggen we uit in de volgende stap.

VPN-configuratie

Aangezien Windows 10 de standaard wordt, gaan we ervan uit dat je wilt verbinden met een VPN via Windows 10. Hoe je dit doet via een Android-toestel of een iPhone, leggen we uit in een andere stap.

Om verbinding te kunnen maken met een VPN op Windows 10, moet eerst een profiel aangemaakt worden. Dit profiel kan door de gebruiker zelf aangemaakt worden, of er kan een werkaccount ingesteld worden om een VPN-profiel van het bedrijfsnetwerk te krijgen.

Voordat je begint, is het goed om te weten dat als het profiel bedoeld is voor het werk, je het best op zoek kunt gaan naar de juiste instellingen of naar de kant-en-klare VPN-app (VPN programma) op de intranetsite van het bedrijf. Een ondersteuningsmedewerker van het bedrijf kan je ongetwijfeld ook van de juiste gegevens voorzien.

Is het profiel bestemd voor eigen gebruik? Dan is het goed om eerst in de Microsoft Store te kijken om te controleren of er al een app beschikbaar is voor deze VPN-service. Als dat zo is, hoeft er niets ingesteld te worden. Dan hoef je alleen de app te installeren en te gebruiken. Vaak heeft zo’n app een verbindingsknop.

Een VPN profiel maken

Een VPN profiel kan worden aangemaakt door op de startknop (het vlaggetje) te klikken en vervolgens op ‘Instellingen’ te klikken. Kies ‘Netwerk en internet’, en ga door naar ‘VPN’. Daar vind je de knop ‘Een VPN-verbinding toevoegen’.

Om dit te doen, kies je bij VPN-provider de optie ‘Windows (ingebouwd)’. In het vak ‘Verbindingsnaam’ vul je een naam in die je herkent, zoals ‘Mijn persoonlijke VPN’. Dit is de naam van de VPN connectie die je nodig hebt om verbinding te maken. In het vak ‘Servernaam of-adres’ vul je het adres voor de VPN-server in.

Bij ‘VPN-type’ kiest de gebruiker het type verbinding dat moet worden gebruikt. Het is belangrijk om te weten welke type VPN verbinding de VPN service gebruikt. Bij ‘Type aanmeldingsgegevens’ kun je bijvoorbeeld een gebruikersnaam en wachtwoord, een eenmalig wachtwoord of een certificaat ingeven. In sommige gevallen is dit een smartcard. Dit wordt vaak gebruikt in werkomgevingen. Typ een gebruikersnaam en wachtwoord in de daarvoor bestemde vakken.

Klik op ‘Opslaan’.

Als je de verbindingsgegevens wilt bewerken of extra instellingen wilt opgeven, zoals de proxyinstellingen voor de VPN-verbinding, selecteer je de VPN-verbinding en kies je voor ‘Geavanceerde opties’.

Verbinding maken met een VPN

Heeft jouw VPN-service een eigen app? Dan kun je deze gebruiken om verbinding te maken. Het is vaak zo simpel als op de knop ‘Verbinden’ klikken. Helaas hebben niet alle aanbieders een dergelijke app. Mocht de service geen app hebben, of wil je de volledige controle over het netwerk, dan kun je handmatig verbinding maken.

Ga naar het pictogram ‘Netwerk’, uiterst rechts op de taakbalk. Selecteer dan de VPN-verbinding die gebruikt moet worden en klik op de knop ‘Verbinden.’ Wordt de VPN-sectie geopend in ‘Instellingen’? Dan selecteer je de VPN-verbinding en klik je op ‘Verbinden.’ Het kan zijn dat er wordt gevraagd om een gebruikersnaam en wachtwoord of andere aanmeldgegevens.

Als het verbinden is geslaagd, komt er onder de naam van de VPN ‘Verbonden’ te staan. Controleer altijd of de VPN verbonden is. Anders kan het zijn dat gegevens alsnog onversleuteld het net op worden gestuurd.

VPN voor Android

De meeste grote VPN-diensten hebben een Android-app, die ervoor zorgt dat het verbinden met een VPN provider een fluitje van een cent is. Je hoeft alleen de app te downloaden, je aanmeldgegevens in te voeren, een serverlocatie te kiezen en daarna op ‘Verbinden’ te tikken.

Er is ook een optie om handmatig een VPN in te stellen, voor als de VPN-service geen eigen app heeft. Dit doe je door naar de Instellingen-app te gaan en op ‘Netwerk en internet’ te tikken. Druk op ‘Geavanceerd’ onderaan het scherm en kies ‘VPN’. Tik op het plusje rechtsboven. Daarna verschijnen de velden om de naam, het serveradres en je inloggegevens in te voeren. Deze heb je ontvangen van de aanbieder of staan klaar in een persoonlijke omgeving op de VPN site van de aanbieder.

VPN voor iPhone

Ook voor iPhone en iOS geldt dat er vaak een app van de VPN-aanbieder beschikbaar is. De VPN app zorgt ervoor dat je gemakkelijk kunt verbinden. Wil je meer controle of biedt de app geen dienst? Dan kun je de gegevens handmatig invullen in iOS.

Dit doe je door naar de Instellingen-app van de iPhone of iPad te gaan. Ga naar ‘Algemeen’ en kies voor ‘VPN’. Tik onderin het scherm op ‘Voeg VPN-configuratie’ toe. Zodra de VPN is ingesteld, is deze direct vanuit het instellingenscherm beschikbaar.

Klik hier voor meer informatie over dit bericht

Bekijk al het lokale nieuws van Amsetrdam